زمانبرشدن روند تصمیم‌گیری در مورد شیر یارانه‌ای در کارگروه تحول اقتصادی و تشدید نابسامانی عرضه این محصول در حالی اتفاق می‌افتد که در چند هفته گذشته دیدگاه‌های متفاوتی در مورد چگونگی تخصیص یارانه شیر مطرح شده است. با این وجود، ادامه روند کنونی سردرگمی تولید‌کنندگان، صنایع‌لبنی و زیان مصرف‌کنندگان را به همراه داشته است. این شرایط در حالی تداوم یافته که پس از برگزاری نشست‌های مسئولان وزارت بازرگانی، اتحادیه‌های لبنی و تولید‌کنندگان شیر و دیدگاه‌های کمیسیون اقتصادی مجلس، تصمیم‌گیری نهایی در مورد چگونگی پرداخت یارانه شیر به کارگروه مذکور محول شده است. گرچه چندی پیش مدیرعامل اتحادیه دامداران با اشاره به جلسه معاونت راهبردی رئیس‌جمهور با وزارت جهاد کشاورزی و اتحادیه دامداران در مورد بررسی وضعیت شیر و اختصاص یارانه به تولید‌کنندگان از اعلام نتایج این نشست در آینده‌ای نزدیک خبر داده بود اما باز هم زمزمه‌های ادامه توزیع شیر یارانه‌ای به روال گذشته به‌گوش می‌رسد.
سعید سلطانی سروستانی با بیان اینکه فضا برای حذف یارانه از مصرف‌کننده و اختصاص آن به تولید‌کننده آماده شده است، افزود: اگرچه قبلا اتحادیه دامداران آمادگی خود را برای خرید و توزیع شیر یارانه‌ای اعلام کرده بود، اما پس از ارائه طرح مکتوب و درصورت پذیرش آن از سوی معاونت راهبردی رئیس‌جمهور، در فاصله کمتر از یک ماه این اتحادیه به خرید شیر دامداران اقدام خواهد کرد. این طرح شامل نحوه خرید و توزیع از دامدار بود و توجیه اقتصادی داشت.
احتمال ادامه روند کنونی عرضه شیر
این دیدگاه در حالی مطرح شد که اخیرا رئیس ستاد بسیج اقتصادی کشور از احتمال تداوم توزیع شیر یارانه‌ای به روال گذشته در خرداد ماه خبر داد و به مهر گفت: وزارت بازرگانی پیشنهادهای خود در مورد نحوه تغییر در چگونگی پرداخت یارانه شیر را به دولت ارائه کرده، اما هنوز تصمیم‌گیری نهایی در این رابطه انجام نشده است. بهمن حاج علی افزود: وزارت بازرگانی پیشنهادهای خود را در رابطه با چگونگی تغییر در نحوه پرداخت یارانه شیر به دولت ارائه کرده و منتظر اعلام نظر آن است، بنابراین تا زمانی‌که تصمیم جدیدی در این رابطه اتخاذ نشود، کماکان شیر یارانه‌ای در میان مردم توزیع می‌شود و جای نگرانی نیست.
وی با بیان اینکه اکنون شیر یارانه‌ای به میزان قبل در حال توزیع بوده و مشکلی به‌وجود نیامده است، در مورد نحوه توزیع شیر یارانه‌ای در خرداد ماه گفت: احتمالا توزیع شیر یارانه‌ای به روال کنونی تداوم خواهد داشت؛ گرچه همه چیز بستگی به‌نظر دولت دارد و ممکن است این امر اتفاق بیفتد.
زیان تولید‌کنندگان شیر
از سوی دیگر تولید‌کنندگان شیر نیز با اشاره به شرایط نابسامان تولید محصولات دامپروری، حذف احتمالی یارانه شیر را عامل نابودی این صنعت قلمداد می‌کنند. رئیس انجمن صنفی گاوداران استان تهران با بیان این مطلب گفت: حذف یارانه شیر با توجه به افزایش قیمت‌های جهانی نهاده‌های تولید، واردات بی‌رویه شیرخشک و کاهش قیمت پایه خرید شیر خام روند نابودی صنعت دامپروری کشور را تشدید خواهد کرد.
احمد مقدسی افزود: در حالی که قیمت نهاده‌های تولید محصولات دامپروری از 3 سال قبل روند صعودی به‌خود گرفته و قیمت تمام‌شده هر کیلوگرم شیرخام به 600 تومان افزایش یافته، کاهش قیمت پایه خرید این محصول از 500 به 450 تومان در چند سال اخیر، واردات بی‌رویه شیر خشک در قالب مکمل‌های غذایی و ابهام در پرداخت یارانه شیر، نگرانی تولید‌کنندگان را موجب شده است.
وی با اشاره به آغاز بحران شیر از ابتدای سال 88 گفت: واردات بی‌رویه شیر خشک در حالی تشدید شده که میزان تولید شیر 6 میلیون و700 هزار تن و ظرفیت تولید آن 10 میلیون تن است. همچنین سرانه مصرف مواد لبنی در کشور‌مان 89 کیلوگرم است و با حذف یارانه شیر این میزان کاهش خواهد یافت.
مقدسی با بیان اینکه اکنون حدود 2 میلیون تن شیر یارانه‌ای جذب کارخانه‌های لبنی شده و به مصرف‌کنندگان عرضه می‌شود، گفت: درصورت حذف یارانه شیر این میزان شیر تولیدی در بازار سرگردان شده و با توجه به کاهش قدرت خرید مردم و سرانه پایین مصرف شیر و لبنیات در کشور، نابودی بیشتر صنعت دامپروری را شاهد خواهیم بود. گرچه اعلام شده که درصورت تصویب کارگروه تحول اقتصادی، یارانه شیر به دامداری‌ها پرداخت خواهد شد و حتی خواستار ارائه ضوابط اجرایی آن توسط دامداری‌ها شده‌اند، اما هنوز چیزی مشخص نیست.
وی با بیان اینکه دولت باید برای افزایش میزان مصرف شیر و مواد لبنی انگیزه ایجاد کند، افزود: از آنجا که دامداران قادر به نگهداری شیر خام تولیدی نیستند، کاهش خرید شیر توسط کارخانه‌های لبنی زمینه سوءاستفاده این کارخانه‌ها برای کاهش بیشتر قیمت را فراهم ساخته و مسئولان نیز راهکاری برای رفع این مشکل ندارند. مقدسی افزود: خرید شیر خام به نرخ تضمینی راهکار رفع مشکلات صنعت دامپروری برای خروج از بن‌بست کنونی است اما با گذشت 3 سال از مطرح‌شدن، این طرح هنوز اجرایی نشده است؛ طرحی که درصورت اجرا از سوءاستفاده کارخانه‌های لبنی برای کاهش نرخ پایه خرید شیر خام نیز جلوگیری خواهد کرد.
قطع توزیع شیر یارانه‌ای
بلاتکلیفی در مورد چگونگی تخصیص یارانه شیر موجب شده است تا از اسفند ماه سال گذشته به‌دلیل تسویه نشدن بدهی‌های معوق سازمان‌های بازرگانی چند استان در زمینه شیر یارانه‌ای، توزیع شیر یارانه‌ای در این استان‌ها قطع و در تهران نیز عرضه شیر یارانه‌ای محدودتر شده است. از سوی دیگر، توزیع سهمیه شیر یارانه‌ای در برخی مدارس شهر تهران متوقف شده و مدیران مراکز آموزشی از علت توزیع نشدن شیر یارانه‌ای در مدارس اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند. علاوه بر این، تداوم بلاتکلیفی در مورد چگونگی پرداخت یارانه شیر موجب نارضایتی شرکت‌های لبنی از ادامه این روند شده است، به‌نحوی که قبلا مجید علی‌داد، مدیرعامل اتحادیه‌تعاونی‌های لبنی نیز این امر را عامل ناتوانی شرکت‌های لبنی برای برنامه‌ریزی حمل‌ونقل و تأمین مواد بسته‌بندی توزیع شیر اعلام کرده بود.
